”Дэрэвгэр жиргэрүү” ургамал мөхөлд хүрээд байна

Сүүлийн хэдэн жилийн турш Мэнэнгийн талд хятадууд багаж хэрэгслийг нь бэлдэн өгч, нутгийн иргэдээр дэрвэгэр жиргэрүү түүлгэн, их хэмжээгээр худалдаж авах явдал тасралтгүй үргэлжилсээр байгаа ажээ. Экосистемд чухал үүрэгтэй, газрын хөрсний чийгийг барьдаг ач холбогдолтой энэхүү ургамлыг үндсээр нь түүснээр дахин төлждөггүй, тухайн орчмын хөрс сийрэгжин амархан доройтож, цөлжилт үүсдэг байна.

Тус ургамлын нэг килограммыг нь хятадууд сумын төвөөс нь 6000 төгрөгөөр худалдаж авах аж. Энэхүү дэрэвгэр жиргэрүү ургамал нь газар тариалан эрхэлж байсан зэрэг сул хөрстэй газар, газрын гүн рүү нэг метр хүртэл хавж ургадаг байна. Жил бүр БОНХАЖЯ-наас тодорхой шаардлага хангасан аж ахуйн нэгж, байгууллагад зохих тооны дагуу зөвшөөрөл олгодог ч иргэд зөвшөөрөлгүй түүх, тогтоосон хэмжээнээс хэтрүүлж, заасан газраас түүгээгүй зэрэг шалтгааны улмаас энэ ургамал устах аюулд өртөөд байгаа талаар нутгийн иргэд ч хэлэх аж.

Ургамлыг урьдчилан бэлдсэн төмөр багажаар үндэстэй нь бүхлээр сугалдаг байна. Уг багажаар нь Хятадууд иргэдийг хангадаг гэнэ.

Тус ургамлыг эм зүйч, ургамал судлаачид хүн орхоодойтой дүйцэхүйц ач холбогдолтой гэж үздэг байна. Олон төрлийн өвчнийг анагаах биологийн идэвхт бодис агуулдаг болохыг энэ ургамалд судалгаа хийсэн гадаадын судлаачид ч тогтоожээ. Манай эмийн үйлдвэрүүдэд үрэвслийн эсрэг, цусан дахь сахарын хэмжээг буулгах зориулалттай эм хийхэд ашигладаг байна.
Олон наст гоньдын төрлийн үндсэрхэг энэ ургамлыг дээр үед  халуун ногооны оронд хэрэглэж байжээ. Гол нь тамир тэнхээ суларсан, ядарч доройтсон хүмүүс хэрэглэдэг байсан гэдэг.

Б.Янжиндулам

www.zindaa.mn